Bartoszewicz: Wyniki finansowe Orlenu bez zaskoczenia

Czy to możliwe, aby jeden koncern multienergetyczny wpłacił rocznie do budżetu państwa więcej podatków niż łączna wartość przychodów z prywatyzacji spółek skarbu państwa pozyskanych w latach rządów PO-PSL? Grupa Orlen tylko w pierwszym półroczu 2023 r. wpłaciła blisko 36,5 mld zł, o ok. 20 mld zł więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Zaś z ponad 1200 umów sprzedaży akcji i udziałów, których pierwotnym właścicielem był skarb państwa, łącznie pozyskano kwotę ok. 60 mld zł. Jeśli Grupa Orlen utrzyma trend do końca roku przebije tę wartość.

Grupa Orlen generuje stabilne przychody również dzięki wyeliminowaniu mafii paliwowych, których działalność przed 2016 r. zabierała gros zysków legalnie działającym firmom. To likwidacja szarej strefy w Polsce od 2015 do 2022 r. doprowadziła do wzrostu o 24 proc. sprzedaży na stacjach Orlen w Polsce, zaś benzyny o 54 proc. Legalna sprzedaż to transparentność obrotu i zdrowa konkurencja, to też więcej wpływu z podatków. W całym zeszłym roku koncern odprowadził do budżetu państwa dwukrotnie więcej środków niż w 2014 r. Dzięki podatkom koncernu mulitenergetycznego co druga gmina w Polsce może realizować swoje zadania i plany inwestycyjne. Przez 8 lat Grupa odprowadziła ok. 2,6 mld zł lokalnych podatków i opłat, a to umożliwiło finansowanie m.in. budowy dróg, placów zabaw czy remontów szkół i świetlic.

Narracja oskarżająca o generowanie zysku kosztem kierowców, przerzucanie obciążeń na Polaków i drenowanie ich kieszeni jest nie tylko niepoważna a wręcz szkodliwa. Fakty pokazują zupełnie inny obraz koncernu, udowadniają jak proces fuzji, trafne decyzje zarządcze i inwestycyjne doprowadziły do możliwości generowania wyników finansowych Orlenu, które dają jej potencjał do rozwoju, wsparcia procesu transformacji energetycznej kraju, budowania bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców, a przede wszystkim podjęcie konkurencji na rynku globalnym z największymi graczami.

To czas na fakty. Wbrew opowiadanym bajkom sprzedaż na stacjach Orlen w Polsce w pierwszym półroczu br. odpowiadała za zaledwie ok. 1 proc. całego zysku operacyjnego spółki. A sprzedawano tam nie tylko paliwa, ale również produkty poza paliwowe bardzo popularne hot-dogi czy kawę. Marże paliwowe są niższe o 35 mln zł, w porównaniu do tego samego okresu ubiegłego roku. Główne źródła przychodów to działalność zagraniczna, która stanowi 46 proc. przychodów Grupy.

Obecnie przedstawiane wyniki uwzględniają w całości efekt połączenia czterech dużych firm z branży paliwowo-gazowo-energetycznej: Orlen, Energa, Lotos oraz PGNiG. W drugim kwartale przychody Orlenu wyniosły ok. 75 miliardów złotych, a z tego tylko 6 proc. stanowi zysk netto w wysokości 4,5 mld zł.
Zyski to podstawowe źródło inwestycji. W tym roku planowanych jest 36 mld zł, na inwestycje, czyli niemal dwa razy więcej niż w zeszłym roku. W sumie przez ostatnie osiem lat nakłady inwestycyjne Grupy Orlen osiągnął wartość ponad 93 mld zł. Dla przypomnienia w latach 2008-2015 było to zaledwie 24 mld zł, czyli średnio zaledwie 3 mld zł rocznie.

Dzięki tej skali inwestycji realizowane są projekty transformacyjne, zwiększające bezpieczeństwo energetyczne Polski i regionu - inwestycje w energetykę wiatrową i fotowoltaikę, a także w nowoczesne technologie, takie jak mała energetyka jądrowa.

Dziś już 100 proc. dostaw ropy do Polski pochodzi z kierunków alternatywnych do rosyjskiego, a w czeskiej rafinerii w Litvínovie trwają testy dostosowania rafinerii do nierosyjskiej ropy. Rafinerie Grupy Orlen w Polsce, Czechach i na Litwie pracowały w 2 kwartale na 90 proc. swoich mocy, a przerób ropy wyniósł 9,5 mt. Dywersyfikacja kierunków dostawa w oparciu i dostawy arabskie wzmocniła bezpieczeństwo energetyczne Polski. W ramach strategii dywersyfikacji budowany jest portfel importowy w oparciu o dostawy ropy naftowej pochodzącej z Morza Północnego, Afryki Zachodniej, basenu Morza Śródziemnego, a także Zatoki Perskiej i Meksykańskiej.

Dzięki tym wynikom możliwe stało się niemożliwe. Przeprowadzono procesy akwizycji Grupy Energa, Grupy Lotos i PGNiG oraz przyjęto nową strategię rozwoju Grupy Orlen. Połączona Grupa Orlen skoczyła w światowym rankingu Fortune Global 500 o 208 pozycji. Koncern, jako największa firma w tej części Europy, był też w czołowej piątce najszybciej rosnących firm. Obecnie Grupa Orlen znajduje się na 216 miejscu tego prestiżowego rankingu.

Istotne też działania podjęte w ramach procesu transformacji energetycznej, dodatkowo zintensyfikowane od ubiegłego roku. Grupa otrzymała największą liczbę punktów 5 lokalizacji farm wiatrowych planowanych na polskich wodach Morza Bałtyckiego – w efekcie potencjał koncernu w morskiej energetyce wiatrowej może wkrótce powiększyć się o ok. 5200 MW. Zawarto z EDF Renewables Polska warunkową umowę zakupu 3 farm wiatrowych w Wielkopolsce o łącznej mocy 142 MW. Orlen Synthos Green Energy oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz uruchomią Europejskie Centrum Kształcenia Kadr dla Energetyki Jądrowej. Zakończono pierwszą edycję Akademii Wodorowej. Orlen VC zainwestował w nowoczesną platformę umożliwiającą ponowne wykorzystanie i późniejszy recykling akumulatorów z milionów samochodów elektrycznych wprowadzanych co roku do użytku.

Koncern dostał także zgodę na zagospodarowanie złóż Ørn i Alve Nord na Norweskim Szelfie Kontynentalnym, które zapewnią mu ok. 0,4 mld m sześc. gazu ziemnego rocznie w szczytowym okresie produkcji. Do Świnoujścia dotarł drugi statek z floty tworzonej przez Grupę Orlen z ładunkiem skroplonego gazu ziemnego. Grupa Orlen konsekwentnie powiększa swoje zasoby ropy w Norwegii - podpisała kontrakt z BP, który zabezpiecza kolejne dostawy ropy naftowej z norweskich złóż na Morzu Północnym. Koncern podjął także decyzję o zwiększeniu skali rozbudowy Kompleksu Olefin w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku.

Podsumowując, zarówno zapowiadający się na wyjątkowo trudny 2022 r., jak i pierwsza połowa 2023 r. okazała się dla Orlenu dużym sukcesem i początkiem zielonej transformacji energetycznej. „Większy” Orlen, to szansa nie tylko dla Polski, ale i całego regionu na posiadanie gwaranta bezpieczeństwa energetycznego, tak bardzo istotnego w czasach uniezależniania od rosyjskich surowców i nawiązywania kontraktów z nowymi, zagranicznymi partnerami biznesowymi.

dr Artur Bartoszewicz
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie