Polskie LNG w pierwszym kwartale 2023

Według wyliczeń Instytutu Studiów Energetycznych (ISE) w pierwszym kwartale 2023 r. PGNiG odebrał w terminalu w Świnoujściu 15 transportów LNG o łącznym wolumenie ok. 1,07 mln ton LNG (ok. 1,47 mld m sześc.). W porównaniu z pierwszym kwartałem 2022 r. to wzrost o 0,34 mln t LNG (ok. 0,47 mld m sześc.).

Rys. 1
Odbiór LNG w Terminalu Świnoujście

Opracowanie: Analiza Instytut Studiów Energetycznych na podstawie publicznie dostępnych danych

W pierwszym kwartale 2022 r.¹ odebrano 10 transportów co dało wolumen, na poziomie ok. 0,73 mln ton LNG (1,1 mld m sześc.), natomiast w pierwszym kwartale 2021 r.² transportów było 7, a wolumen wyniósł ok. 0,56 mln ton LNG (ok. 0,78 mld m sześc.). 15 transportów w pierwszym kwartale 2023 r. kontynuuje wzrostowy trend, nienaruszony, a nawet ugruntowany przez zbrojny atak Rosji na Ukrainę.
W styczniu 2023 r. pojawił się w polskim terminalu, jeden transport LNG z Norwegii (pierwszy raz od sierpnia 2020 r.) oraz jeden transport z Trynidadu i Tobago. Obie dostawy odebrano najprawdopodobniej w ramach formuły spot. Oprócz ww. transportów odebrano także 9 dostaw z USA (ok. 0,57 mln ton) i 4 dostawy z Kataru (ok. 0,37 mln ton).

Litewski terminal FSRU Independence również pozwolił na regularne odbiory LNG (Rys. 2), 9 transportów LNG o łącznym wolumenie ok. 0,8 mln ton LNG (ok. 1,1 mld m sześc.).

Rys. 2
Odbiór LNG w Terminalu Independence na Litwie

Opracowanie: Analiza Instytut Studiów Energetycznych na podstawie publicznie dostępnych danych

Dostawy w pierwszym kwartale 2023 r. były realizowane z terminali w Norwegii (5 dostaw), USA (3 dostawy), oraz Nigerii (1 dostawa). Estoński Elenger poinformowała, że na to jego zamówienie przybyły w marcu do portu w Kłajpedzie dwa ładunki LNG z Norwegii. Elenger zarezerwował przepustowość terminala na 10 ładunków LNG z odbiorem do jesieni tego roku. Łącznie do portu w Kłajpedzie na Litwie dotarły już trzy dostawy³.

Uzupełniając, krótkie podsumowanie z regionu. W marcu 2023 r. chorwacki terminal FSRU LNG na wyspie Krk poinformował, że odebrał 57 dostawę LNG od czasu jego uruchomienia w styczniu 2021 r. Transport pochodził z USA skąd głównie odbierane jest w Chorwacji LNG.

3 stycznia 2023 r., niemiecki Uniper ogłosił, że odebrał pierwszy w Niemczech komercyjny ładunek LNG w terminalu w Wilhelmshaven. Symboliczny transport przypłynął z terminala Calcasieu Pass w USA. Szacuje się, że trzy funkcjonujące aktualnie niemieckie terminale w Wilhelmshaven, Lubmin i Brunsbuettel o łącznej przepustowości 13,5 mld m sześc./r odpowiadają już za ok. 7 proc. dostaw gazu ziemnego w Niemczech. Trend może gwałtownie wzrosnąć, gdyż dodatkowo do końca tego roku uruchomione zostaną trzy kolejne pływające terminale FSRU. W 2024 r. Niemcy będą miały roczną zdolność importową LNG na poziomie ok. 37 mld m sześc., a do 2027 r. moce instalacji mogą wzrosnąć do ok. 54 mld m sześc. lub nawet do 71 mld m sześc. (przy założeniu, że w Brunsbuettel, Stade i Lubmin nadal działać będą trzy FSRU).

Jeszcze 28 grudnia 2022 r. Excelerate Energy ogłosił, że jej terminal FSRU Exemplar przybył do portu Inkoo w Finlandii. FSRU Exemplar jest wyczarterowany firmie Gasgrid Finland Oy na dziesięć lat. 16 stycznia 2023 r. Gasgrid Finland ogłosił, że pływający terminal LNG firmy w Inkoo jest w pełni gotowy do użytku. Według danych Refinitiv Eikon, metanowiec Vivit Americas dostarczył do Inkoo LNG pierwszy transport LNG, również symboliczny bo również z USA (z Cameron LNG)⁴.

Rys. 3
Ceny LNG oraz ceny gazu ziemnego spot na wybranych rynkach

Źródło: JOGMEC

Od początku roku cena gazu ziemnego w punkcie Henry Hub systematycznie spadała z poziomu 3,7 dol./mmBtu notowanej 4 stycznia do ok. 2 dol./mmBtu notowanej w dniu 27 marca. Henry Hub wykazywał niewielkie wahania cen spowodowanie głównie zmianami pogodowymi. Amerykańska agencja EIA w swojej krótkoterminowej prognozie z początku marca prognozowała średnią cenę spot gazu ziemnego na poziomie ok. 3 dol./mmBtu w 2023 r., czyli o ponad 50 proc. mniej niż w ubiegłym roku.

Stosunkowo łagodna zima w Europie oraz umiarkowany popyt powodował, że cena holenderskiego TTF Gas Futures spadła w styczniu z ok. 22,3 do 17,6 dol./mmBtu notowanej 27 stycznia. W lutym utrzymał się trend spadkowy ceny spowodowany głównie wysokimi poziomami podziemnych magazynów gazu ziemnego w Europie. Na początku marca cena wynosiła ok. 16,4 dol./mmBtu. Chwilowe wzrosty ograniczyły doniesienia o pożyczce szwajcarskiego banku centralnego dla Credit Suisse Bank orz przejęcie go przez Bank UBS co częściowo rozwiało obawy o możliwym pogorszeniu koniunktury gospodarczej wpływającej m.in. na popyt gazu ziemnego. Na cenę w Europie miała również wpływ sytuacja dot. strajków we francuskich terminalach LNG, lecz 27 marca osiągnęła poziom ok. 13,1 dol./mmBtu.

Rys. 4
Cenny w punkcie TTF w EUR/MWh

Źródło: S&P Global

Warto tu także wspomnieć, że 15 lutego 2023 r. wszedł w życie limit cenowy zwany mechanizmem korygującym rynek gazu (ang. market correction mechanism – MCM) ustalony jeszcze w grudniu 2022 r. Kraje UE ustaliły go na poziomie 180 EUR/MWh (1860 dol. za 1000 m sześc.). 31 marca 2023 r. Komisja Europejska przedłużyła funkcjonowanie mechanizmu⁵.

Rys. 5
Cenny w punkcie TTF w EUR/MWh

Źródło: S&P Global

Co ciekawe, ceny w punkcie TTF utrzymują się znacznie poniżej poziomu limitu (Rys. 4 i Rys. 5). Platts, oszacował referencyjną holenderską cenę TTF month-ahead na najwyższym w historii poziomie wynoszącym 319,98 EUR/MWh 26 sierpnia 2022 r. Od tego czasu zauważalny jest, regularny spadek cen. 30 marca 2023 r. cena dla TTF month-ahead wynosiła 43,28 EUR/MWh.

Sytuacja jest różnie komentowana. Może wydawać się, że osiągnęliśmy już dolne granice ceny. Jednakże ceny gazu muszą pozostać wystarczająco wysokie, aby utrzymać dostawy LNG do Europy, a jednocześnie wystarczająco ograniczyć europejski popyt, aby umożliwić magazynowanie gazu na docelowym poziomie w okresie letnim.

Rys. 6
Poziom zatłoczenia gazu ziemnego w podziemnych magazynach w Europie [w %]

Źródło: S&P Global

Na dzień 28 marca podziemne magazyny gazu ziemnego w Europie są nadal zapełnione w 56 proc. pojemności (Rys. 6). Należy przypomnieć, że Państwa członkowskie UE są zobowiązane do osiągnięcia 90 proc. zapełnienia do 1 listopada każdego roku. Natomiast według prognoz S&P Global do końca czerwca europejskie podziemne magazyny gazu ziemnego mają być zapełnione w 67 proc. S&P Global prognozuje, że całkowite zapotrzebowanie na gaz w UE-27 i Wielkiej Brytanii wyniesie średnio 799 mln m sześc. dziennie w drugim kwartale, co oznacza spadek o 6 proc. w porównaniu z 848 mln m sześc. dziennie w drugim kwartale 2022 r. Najważniejszą zmienną będą przede wszystkim dostawy LNG do Europy w okresie letnim, podobnie jak możliwy wzrost zakupów LNG w Azji (głównie w Chinach, Japonii oraz Korei Południowej, ale także w Indiach), który może spowodować przekierowanie ładunków z rynków europejskich na rynki azjatyckie.

Na zakończenie podsumowania pierwszego kwartału 2023 r. jeszcze krótka refleksja.

Import LNG do Europy wzrósł w 2022 r. o 60 proc. w porównaniu z 2021 r., głównie z trzech największych kierunków: USA (+143 proc.), Kataru (+23 proc.) i niestety Rosji (+12 proc.). Belgia odnotowała największy wzrost importu LNG (+136 proc.) w 2022 r. w porównaniu z 2021 r., obok Francji (+96 proc.), Holandii (+94 proc.), Litwy (+88 proc.) i Wielkiej Brytanii (+71 proc.)⁶.

Europa była głównym kierunkiem eksportu LNG z USA w 2022 r. Według danych EIA, eksport skroplonego gazu ziemnego (LNG) z USA wynosił średnio 10,6 mld stóp sześc. dziennie (Bcf/d) w 2022 r., co oznacza wzrost o 9 proc. (0,8 Bcf/d) w porównaniu z 2021 r.

Europa stała się głównym celem eksportu LNG z USA w 2022 r., odpowiadając za 64 proc. (6,8 Bcf/d) całkowitego eksportu. Cztery kraje - Francja, Wielka Brytania, Hiszpania i Holandia - odpowiadały za łącznie 74 proc. (5,0 Bcf/d) eksportu LNG z USA do Europy (Rys. 7)⁷. Cheniere Energy, poinformował, że wyeksportował rekordowe 638 ładunków LNG ze swoich terminali Sabine Pass i Corpus Christi w 2022 r., w porównaniu do 566 w 2021 r.⁸ Średnio z USA miesięcznie wypływa ok. 100-110 metanowców.

Rys. 7
Eksport LNG z USA

Źródło: EIA

W 2022 r. Rosja wyeksportowała do Europy 20,2 mld m sześc. wobec 18 mld m sześc. w 2021 r. (wzrost o 12 proc.) i stała się trzecim co do wielkości dostawcą LNG do Europy (Rys. 8).

Rys. 8
Import LNG, w tym z Rosji, do Europy

Źródło: Bloomberg

Rosyjskie LNG trafiało głównie do Francji (prawie 6,71 mld m sześc.), Hiszpanii (4,74 mld m sześc.), Belgii (2,74 mld m sześc.), Holandii (2,2 mld m sześc.), Wielkiej Brytanii (0,45 mld m sześc.) i Włoch (0,17 mld m sześc.). Podczas, gdy zatłaczanie gazu ziemnego z Rosji znacząco zmalało, import LNG – który nie jest ograniczony – gwałtownie wzrósł.
Niektóre kraje, takie jak Wielka Brytania i Kraje bałtyckie, już zakazały tego importu. Wydaje się, że rośnie wreszcie presja, a UE powinna dążyć do tego, aby umożliwić krajom członkowskim efektywną blokadę. Niestety, ale UE nie wprowadza żadnych nowych sankcji ani nie ogłasza konkretnych środków. A wojna trwa.

dr inż. Andrzej Sikora
Prezes Instytutu Studiów Energetycznych

¹ Sikora A., Sikora M., „Polskie LNG w pierwszym kwartale 2022″, CIRE, 4.04.2022 – h https://www.cire.pl/artykuly/opinie/polskie-lng-w-pierwszym-kwartale-2022-r

² Sikora A., Sikora M., „Polskie LNG w pierwszym kwartale 2021”, CIRE, 2.04.2021 – https://www.cire.pl/item,214905,13,0,0,0,0,0,polskie-lng-w-pierwszym-kwartale-2021.html

³ https://www.offshore-energy.biz/elenger-brings-two-shiploads-of-lng-to-port-of-klaipeda-in-march/

⁴ https://energy.economictimes.indiatimes.com/news/oil-and-gas/finlands-floating-lng-terminal-to-receive-first-commercial-cargo/99142961?redirect=1

⁵ https://energy.ec.europa.eu/news/commission-extends-market-correction-mechanism-other-trading-hubs-2023-03-31_en

⁶ https://www.compressortech2.com/news/europe-s-import-capacity-to-reach-400-bcm-in-2030/8027789.article

⁷ https://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=55920

⁸ https://lngprime.com/lng-terminals/cheniere-submits-sabine-pass-lng-expansion-plan-revenue-surges-to-33-4-billion/74478/

Czytaj również:

Polskie LNG – podsumowanie 2022 r.

Polskie LNG w pierwszym kwartale 2023

Według wyliczeń Instytutu Studiów Energetycznych (ISE) w pierwszym kwartale 2023 r. PGNiG odebrał w terminalu w Świnoujściu 15 transportów LNG o łącznym wolumenie ok. 1,07 mln ton LNG – pisze dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Instytutu Studiów Energetycznych.