Skąd małe zainteresowanie biogazowni udziałem w aukcjach?

Jak poinformował portal Gramwzielone.pl, w ostatnich latach branża biogazowa mocno narzekała na dotychczasowy system wsparcia, w którym musiała funkcjonować. Teraz okazuje się, że po wdrożeniu ostatniej nowelizacji ustawy o OZE i przyznanym w niej preferencjom, właściciele biogazowni nie byli zainteresowani wejściem do nowego systemu, zapewniającego stabilną perspektywę przychodów, i wybrali aktualnie wyższy, ale, co pokazuje historia, niepewny poziom przychodów w systemie certyfikatów.

Ministerstwo Energii zdecydowało się preferencyjnie potraktować właścicieli zbudowanych dotąd biogazowni rolniczych, dając im możliwość przejścia z dotychczasowego systemu certyfikatów do rozliczeń w nowym systemie aukcyjnym. Takie prawo uzyskali jeszcze w ostatnich, przeprowadzonych 30 grudnia aukcjach właściciele małych elektrowni wodnych, jednak możliwości takiej nie mieli właściciele farm wiatrowych czy elektrowni fotowoltaicznych.

Jak wynika z efektów pierwszych aukcji dla OZE, które przeprowadzono 30 grudnia, biogazownicy jednak nie skorzystali z możliwości przejścia do stabilniejszego systemu rozliczeń. Na koniec 2016 r. w Polsce zarejestrowane w systemie Agencji Rynku Rolnego były 94 biogazownie rolnicze o łącznej mocy 101,2 MW. Do systemu aukcyjnego wejdą jednak tylko operatorzy 7 biogazowni.

Czynnikiem, który mógł zniechęcić do przejścia do nowego systemu rozliczeń, były potencjalnie niższe przychody. W nowym systemie wsparcia pomoc operacyjna w postaci preferencyjnej stawki sprzedaży energii musiała zostać pomniejszona odpowiednio o uzyskaną pomoc na poziomie inwestycyjnym, a większość właścicieli biogazowni rolniczych zbudowanych dotąd w Polsce z takiej pomocy skorzystało - sięgając po środki unijne czy krajowe.

Tylko Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Systemu Zielonych Inwestycji realizowanego w latach 2010-2016 przyznał biogazowniom dotacje w wysokości 82 mln zł i pożyczki na 116 mln zł, dofinansowując 18 inwestycji.

Zgodnie z zasadami nowego systemu wsparcia, wynikającymi z unijnych regulacji, zgłoszenie do aukcji oferty na sprzedaż energii z biogazowni rolniczej, która otrzymała wcześniej wsparcie inwestycyjne, wymagało pomniejszenia oferowanej ceny o otrzymaną wcześniej pomoc inwestycyjną.

To dawałoby mniejsze przychody ze sprzedaży energii niż możliwe do osiągnięcia obecnie przez biogazowników pozostających w "starym" systemie wsparcia.

Ich sytuacja diametralnie zmieniła się w połowie 2016 r. dzięki wejściu w życie ostatniej nowelizacji ustawy o OZE. Ministerstwo Energii wydzieliło w tej regulacji osobną pulę dla energii z biogazowni w ramach tzw. obowiązku OZE.

Wydzielenie tzw. błękitnych certyfikatów z dotychczasowego systemu zielonych certyfikatów diametralnie poprawiło kondycję operatorów biogazowni. Obecnie mogą oni sprzedawać na Towarowej Giełdzie Energii swoje certyfikaty już za około 300 zł/MWh, podczas gdy ceny zielonych certyfikatów dla pozostałych OZE dołują poniżej 40 zł/MWh. Do tego dochodzi dodatkowe wsparcie dla kogeneracji.

Taki przychód, powiększony o cenę uzyskaną za sprzedaż energii, byłby nieosiągalny w nowym systemie dla operatorów biogazowni, którzy w aukcji musieliby zaoferować niższą cenę ze względu na otrzymaną wcześniej pomoc publiczną.

Taka perspektywa sprawiła, że mimo stabilności, którą gwarantuje nowy system, wobec niestabilnego systemu certyfikatów i notowanej zmienności ich cen, większość operatorów działających w Polsce biogazowni rolniczych nie zdecydowało się na zgłoszenie do aukcji.

Piątkowe aukcje wydzielono dla grupy istniejących biogazowni rolniczych o mocy do 1 MW i powyżej 1 MW. Do skutku doszła tylko ta pierwsza aukcja. Fiaskiem zakończyła się natomiast aukcja dla biogazowni o mocy elektrycznej większej niż 1 MW.

W Rejestrze wytwórców biogazowni rolniczych ARR znajduje się 36 instalacji o jednostkowej mocy elektrycznej przekraczającej 1 MW. Mimo takiej skali potencjalnych beneficjentów nowego systemu wsparcia, do piątkowej aukcji zgłoszono tylko jedną ofertę biogazowni mającej moc ponad 1 MW. W efekcie aukcja dla tej grupy projektów została uznana za nieprzeprowadzoną, a jedyny ofert stracił szansę na przejście do rozliczeń w ramach systemu aukcyjnego.

Zgodnie ustawą o OZE, aby aukcję uznać za ważną, konieczne było skuteczne zgłoszenie przynajmniej trzech ofert.

Skutecznie przeprowadzono natomiast aukcję dla biogazowni o mocy do 1 MW. W tym wypadku za zgłoszonymi projektami stoi de facto również tylko jeden podmiot, który jednak za pomocą swoich spółek celowych zgłosił liczbę ofert wystarczającą do uznania aukcji za ważną.

W sumie złożono skutecznie 7 ofert. Wszystkie wygrały aukcję.

Chodzi o dwie biogazownie w woj. zachodniopomorskim należące do spółki PGB Development - w Złocieniecu oraz Darskowie, a także o biogazownię w miejscowości Tończa w woj. mazowieckim, która należy do spółki PGB Energetyka 2, biogazownię spółki PGB Energetyka 3 w miejscowości Krzywa w woj. podlaskim, biogazownię PGB Energetyka 4 w Dzierżkach w woj. podlaskim, biogazownię PGB Energetyka 7 w miejscowości Gorajec Osiedle w woj. podkarpackim, a także o biogazownię spółki PGB Energetyka 13 w Starym Korninie na Podlasiu.

Moc elektryczna wymienionych biogazowni w każdym przypadku wynosi po 0,99 MW.

Minimalna i maksymalna cena, po jakiej sprzedana została energia z tych biogazowni, to odpowiednio 502,23 zł/MWh i 504,57 zł/MWh.

Łączna ilość sprzedanej energii w tym wypadku wyniesie 824 629 GWh, a jej wartość sięgnie 415,35 mln zł.

Wymienione biogazownie zostały uruchomione w 2015 r. To oznacza, że ostatnia energia w ramach rozliczeń na podstawie wygranej aukcji zostanie sprzedana z nich w 2030 r.

To, czy pozostanie w dotychczasowym systemie wsparcia było słuszną decyzją, okaże się obserwując przyszły kurs błękitnych certyfikatów na TGE, a także spotowe ceny energii. Od 2018 r. operatorzy instalacji OZE o mocy powyżej 500 kW, w tym większości zbudowanych w Polsce biogazowni, stracą bowiem prawo do sprzedaży energii po gwarantowanej cenie URE.

Pytaniem pozostaje też, ilu operatorów biogazowni rolniczych chciało zgłosić swoje oferty do aukcji, ale nie udało im się tego dokonać ze względu na występujący problem z dostępem do Internetowej Platformy Aukcyjnej.